De Japanse fotograaf Rinko Kawauchi (1972) staat bekend om haar vredige blik op het alledaagse.
Magische gloed
Met haar analoge Rolleiflex 6x6 middenformaat camera vangt ze die kleine momenten die we vaak over het hoofd zien, zoals een dauwdruppel op een bloem, het licht dat door een gordijn valt of een gescheurde watermeloen. Ze geeft de simpele dingen van het leven een bijna magische gloed, alsof ze je uitnodigt om even stil te staan en écht te kijken.
Haar eerste debuut en internationale doorbraak is het boek Utatane (2001) wat Japans is voor ‘dutje’. Het boek neemt je mee langs de kleine wonderen van het dagelijks leven. Denk aan karpers in stil water, gordijnen die zachtjes bewegen in het licht, mieren op pad, een gebakken ei dat glanst als een kunstwerk. Het zijn scènes die je misschien normaal niet opmerkt, maar door Kawauchi’s lens krijgen ze een bijna magische gloed. Een glas schittert als een diamant, een dode duif roept ontzag op. Haar stijl is zacht, dromerig en gevoelig, met een scherp oog voor detail. Elk beeld in Utatane ademt rust, verwondering en tederheid. Het boek is onderscheidend door de balans tussen schoonheid en melancholie, en het raakt aan grote thema’s als leven en dood.
Doordrenkt met licht
Kawauchi's beelden zijn zacht, dromerig en doordrenkt met licht en er is veel aandacht voor kleur, compositie en ritme, wat terug te leiden is naar haar achtergrond in grafisch ontwerp aan de Seian University of Art and Design in Osaka en haar inspiratiebron Irving Penn. (die overigens ook met de Rolleiflex 6x6 werkte) Haar werkwijze is intuïtief waarbij ze vooral suggestieve beelden maakt. Ze fotografeert wat haar raakt en pas later ontdekt ze welke verhalen of patronen zich aandienen.
Series en fotoboeken
Kawauchi werkt vaak in series en fotoboeken, die ze met veel zorg samenstelt. Haar boek Halo is daar een prachtig voorbeeld van. Het is een ritmisch en visueel poëtisch werk waarin ze rituelen, tijd en natuurlijke cycli onderzoekt. In beeld en vorm weet ze een hypnotiserende sfeer te creëren, waarin fotografie, papier en kleur één harmonieus geheel vormen.
Halo (2017) brengt haar poëtische uitsneden samen met een thematische gelaagdheid over rituelen, tijd en het menselijk bestaan. In deze serie onderzoekt ze de relatie tussen mens en natuur aan de hand van oude ceremonies, zoals het jaarlijkse yakihata-vuurritueel in Japan en traditionele nieuwjaarsvieringen in China, waarbij gesmolten ijzer als vuurwerk door de lucht spat. Wat Halo onderscheidt, is de manier waarop Kawauchi mysterie en schoonheid weet te vangen in vluchtige momenten van vuur, licht, rook en as. Ze verbindt het aardse en het spirituele in beelden die zowel over vergankelijkheid als hergeboorte gaan. Met haar gebruik van zacht licht en subtiele kleuren creëert ze een ritme dat voelt als verstild en menselijk.
Loslaten en opnieuw beginnen
Religieuze symboliek en het Japanse shintoïsme spelen een belangrijke rol in haar werk. In haar serie Ametsuchi fotografeerde ze het eeuwenoude ritueel yakihata, waarbij Japanse boeren landbouwgrond verbranden om het vruchtbaar te houden. Het idee van vergankelijkheid, van loslaten en opnieuw beginnen, spreekt haar aan. Ze zegt zelf dat het haar hielp om een oude versie van zichzelf los te laten en opnieuw te beginnen, net zoals de aarde zich steeds weer vernieuwt.
Ametsuchi (2013)
Relatie met de natuur
In recent werk, zoals de serie M/E (voor 'Mother / Earth' en 'Me'), combineert ze beelden van IJslandse vulkanen, besneeuwde Japanse landschappen en haar eigen huiselijke leven tijdens de pandemie. Ze nodigt ons uit om stil te staan bij onze relatie met de natuur én met onszelf, als mens op een kwetsbare maar wonderlijke planeet.
M/E (2022)
Vleugje verwondering
Wat haar werk zo bijzonder maakt, is hoe persoonlijk het aanvoelt zonder dat het zwaar wordt. Ze fotografeert momenten die voor ons allemaal herkenbaar zijn, en weet daar net dat vleugje verwondering aan toe te voegen. Alsof ze ons laat zien dat het leven zelf het verhaal is, we hoeven alleen maar te kijken.
Illuminance (2011) is haar meest internationale en veelzijdige werk tot dan toe. Het is een visueel gedicht over het subtiele ritme van het leven. In deze serie onderzoekt ze hoe licht, kleur en vorm de wereld om ons heen transformeren. De titel verwijst naar "lichtkracht", en het laat het alledaagse stralen. Het boek voelt aan als een herinnering.
Schoonheid is overal om ons heen
Kawauchi behoort inmiddels tot de grote namen van de hedendaagse fotografie. Haar werk is wereldwijd geëxposeerd en bekroond, maar haar beelden blijven intiem en bescheiden. Een zachte herinnering dat schoonheid overal om ons heen is , zolang we bereid zijn om te kijken.
"Haar werk is bijna hallucinerend, maar lijkt toch iets fundamenteels vast te leggen over de psychologische stemming van het moderne leven", schrijft Gerry Badger, fotohistoricus, criticus en samen met Martin Parr auteur van The Photobook: A History.
Wil je meer weten over inhoudelijke fotografie? Lees onze blogs, download ons E-book of schrijf je in bij ons BEELDlab. Ben je klaar voor de echte cursus? In september starten we weer op.
