Raymond Depardon: Glasgow

Raymond Depardon (1942) is een Magnum-fotojournalist en heeft gewerkt in oorlogsgebieden over de hele wereld.  In het laatste deel van zijn carrière nam zijn fotografie een meer persoonlijke, autobiografische wending. Maar eerst gaan we terug naar 1980, als Depardon van The Sunday Times de opdracht krijgt om naar Glasgow te reizen voor een artikel over de rijken en de armen in de industriestad. De foto's die hij maakte, zijn nooit gepubliceerd.  In plaats daarvan kwijnden zijn sombere maar sympathieke beelden van mensen in de achterstandswijken en de foto's van het verval van de stad meer dan drie decennia weg in zijn archieven. Totdat ze afgestoft werden voor een tentoonstelling en een boek in 2016.  De foto's, gemaakt tijdens bezoeken in de herfst en de toen aankomende lente, worden nu geprezen als een uniek fotografisch tijdsdocument van een Glasgow dat grotendeels is verdwenen.  "Ik vond alles exotisch en begreep niets van wat de mensen zeiden", vertelt Depardon in een Zoom-interview met Dr Greg Kerr en Dr Paul Melo e Castro van de Universiteit van Glasgow en Dr Andy Stafford van de Universiteit van Leeds. Maar hij herinnert zich goed dat ze hartelijk en genereus waren; vooral de kinderen: "Ze pakten me bij de hand en namen me mee naar hun wereld." Volgens Depardon maakte het feit dat hij een buitenstaander was de foto's zo succesvol. "Een fotograaf uit Glasgow zou deze foto's niet maken omdat het zijn dagelijkse wereld zou zijn, maar voor mij was het alsof ik een marsmannetje was die door dit buitenaardse landschap dwaalde.” De Sunday Times had Depardon vooral de opdracht gegeven om foto's te maken van de sjiekere gebieden en inwoners van Glasgow. Een schrijver van de krant die er bekend was, nam hem mee naar een golfclub en leidde hem rond langs de indrukwekkende Victoriaanse eigendommen van de stad. “Maar de foto's werkten gewoon niet,” aldus Depardon. In plaats daarvan dwaalde hij in zijn eentje door de armere gebieden. Daar vond hij een hele andere wereld; een van verval, die wachtte om gesloopt te worden, alcoholisten die languit op de stoep lagen en kleine kinderen die kinderwagens duwden. Depardon had naam gemaakt in oorlogsgebieden, voornamelijk in Algerije en Tsjaad, maar ook in Vietnam. Glasgow was een welkome afwisseling vol gastvrijheid. En het waren vooral de kinderen die graag met hem in contact wilden komen. Een van zijn favoriete foto's is deze van een jongetje die huilt voor een rolluik. Pas in 2016, toen een aantal mensen op de foto's werden getraceerd, ontdekte hij dat de jongen huilde omdat zijn moeder in het ziekenhuis lag. "Dat wist ik toen niet", zegt Depardon.  The Sunday Times besloot zijn foto’s uit Glasgow in 1980 niet te publiceren. "Ik had mijn missie om rijk en arm bij elkaar te brengen niet vervuld." De foto’s waren te simplistisch, te naturalistisch. Niet journalistiek genoeg voor de krant en haar lezers." Hij zegt: "Vandaag, veertig jaar later, zijn deze foto's van belang omdat het over een een stad gaat die verdwenen is. Een vreemde plek, waar mensen natuurlijk en zichzelf waren." In een interview uit 2020 met 'The School of Modern Languages and Cultures of the University of Glasgow' gaf Depardon zijn wens aan om de afdrukken van zijn Glasgow-foto's te schenken aan het museum van Glasgow.  Ter gelegenheid van de tentoonstelling en de boekpublicatie produceerde de Schotse fotograaf Chris Leslie, er een korte film: Present Past: Glasgow in Photographs. De film reflecteert op de plekken van de foto's van Raymond Depardon in de geschiedenis van de fotografie van de stad Glasgow.

Wil je meer weten over inhoudelijke fotografie? Lees onze blogs, download ons E-book of schrijf je in bij ons BEELDlab. Ben je klaar voor de echte cursus? In september starten we weer op. Zorg dat je er op tijd bij bent, want ze raken vol.

www.forumbeeldtaal.nl

Over de schrijver