Andreas Gursky

Andreas Gursky (1955) is een Duitse fotograaf en docent aan de Kunstacademie Düsseldorf in Duitsland.

Hij staat bekend om zijn grootformaat architectuur- en landschapsfoto's, vaak vanuit een hoog standpunt. Zijn werken bereiken enkele van de hoogste prijzen op de kunstmarkt onder levende fotografen. Zijn foto Rhein II werd op 8 november 2011 bij Christie's verkocht voor $ 4.338.500. Destijds was het de duurste foto die ooit op een veiling werd verkocht.

Becher Schule

Andreas Gursky, die eind jaren ’80 van de beroemde 'Becher Schule' afkwam, speelde een cruciale rol bij het creëren van een nieuwe standaard in hedendaagse fotografie. In de jaren ’80 werden grote foto's die bedoeld waren om te concurreren met schilderijen aan de muren van galerieën en musea, een norm. Een van de uitdagingen waarmee de kunstenaars werden geconfronteerd, was de noodzaak om de beschrijvende details van fotografie te verzamelen in beelden die de aandacht konden trekken als ze van een afstand werden bekeken. 

Andreas Gursky's vroege landschappen eind jaren '80.

Afstandelijke onderzoeken

Gursky was een pionier die de mogelijkheden van details en schaal verder vergrootte. Zijn klinische en afstandelijke onderzoeken van openbare ruimtes, landschappen en structuren droegen bij aan een nieuwe kunst van het maken van foto's, in tegenstelling tot het minimalisme en conceptualisme van de jaren 70. Zijn gebruik van de grootformaat camera en digitale manipulatie, maakte hem als een belangrijke brug tussen de oude manieren van werken en het huidige geavanceerde tijdperk binnen het medium.

Grote, uitgestrekte locaties zoals effectenbeurzen, concertarena's, grote warenhuizen, uitgestrekte landschappen, renbanen en andere plakken die een relatie hebben met de mens. Zijn monumentale foto's van deze omgevingen hebben het effect dat ze de kijker meenemen.

Gursky's foto's worden vaak gemaakt vanuit een verhoogd perspectief. Hierdoor kan de kijker een scène in zijn volledige proporties ervaren en wat zorgt voor een begrip van de reikwijdte. Een aanpak waar o.a. Edward Burtynsky en Michael Wolf zich ook van bedienen.

Andreas Gursky-Montparnasse 1993

Typologieën

Gursky omarmde digitale manipulatie al vroeg: in zijn foto uit 1993 van het Parijse torenblok in Montparnasse met meerdere verdiepingen en een ongewone breedte was gewoon te groot om in één keer te fotograferen. Daarom maakte Gursky twee foto's, die hij digitaal aan elkaar plakte, zodat het samengestelde beeld weer één foto werd. Van een bepaalde afstand lijkt de gevel een plat en levenloos bouwwerk; maar bij nadere inspectie herkennen we mensen, meubilair, menselijke activiteit en wordt de gevel levend. Daar waar zijn mentoren, de Bechers, hun typologieën opbouwden uit meerdere foto’s, verzameld Gursky ze in één beeld. 

Andreas Gursky-Rhein 2 1999

Rhein 2

Deze monumentale foto, ongeveer 1,8 bij 4 meter uit 1999, toont de Rijn bij Düsseldorf als een brede grijze horizontale strook tussen de stroken groen gras. De zilveren golven van de rivier creëren een soort overeenkomst met de bewolkte lucht, terwijl de stroken groen en grijs een gevoel van horizontale beweging creëren. Zonder menselijke aanwezigheid krijgt het landschap bijna een abstractie, waarbij de stroken de aandacht van de kijker van een afstand trekken. Van dichtbij valt de textuur van de plukjes gras en de golven te ontdekken. Gursky zei dat dit zijn favoriete foto is, “omdat het veel zegt met de meest minimale middelen. voor mij is het een allegorisch beeld over de betekenis van het leven en hoe de dingen zijn."

De afbeelding was een van de zes in de Rijn-serie van de fotograaf, waarin hij aangaf dat hij "niet geïnteresseerd was in een ongewoon, mogelijk pittoresk uitzicht op de rivier de Rijn, maar in het meest hedendaagse mogelijke uitzicht erop." Met behulp van digitale bewerking wiste hij twee gebouwen aan de andere kant van de rivier en honden uitlaters die langs de oever liepen. Losgemaakt van verhalende en menselijke elementen lijkt het alsof het niet echt bestaat. Daarnaast zie je duidelijk de afstandelijke en beschouwende manier van fotografie van de Düsseldorfer Schule. Sprekend over de Rhine foto, laat Gursky weten hoe de Bechers hem het idee van objectieve ruimte hadden bijgebracht: "Hoewel mijn afbeeldingen allemaal bestaan uit veel details, die je diepgaand kunt verkennen vanwege de hoge resolutie,  is dat niet waar ze over gaan. Elk is altijd een wereld op zichzelf gecreëerd."

Andreas Gursky-Amazon 2016

Amazon

Amazon (2016) is een foto van 4 x 2,5 m. die de binnenkant van een distributiecentrum van Amazon in Phoenix, Arizona, laat zien. Met behulp van een verhoogd platform legde Gursky een zee van boeken vast die in rijen waren uitgelijnd voor opslagplanken met kartonnen dozen. De grote scherptediepte zorgt ervoor dat de hele scène scherp is, waardoor alle elementen even belangrijk zijn als elkaar. De foto is een esthetische ervaring van ritmische patronen, kleuren en texturen.

Dit centrum van e-commerce, zegt Gursky, is "een teken van onze tijd. Amazon is een bedrijf dat je niet kunt negeren, en voor mij maakt het niet uit of het in Duitsland of de Verenigde Staten is." Wetende dat deze enorme hoeveelheid boeken te koop is via een van de internationale grootmachten van e-commerce, spreekt tot maatschappelijke patronen van de hedendaagse wereld. 

Wil je meer weten over inhoudelijke fotografie? Lees onze blogs, download ons E-book of schrijf je in bij ons BEELDlab. Ben je klaar voor de echte cursus? In september starten we weer op.