Lewis Baltz (1945-2014) was een fotograaf met een scherp oog voor de schaduwzijde van de Amerikaanse droom.
Rafelranden van steden
Baltz groeide op tussen snelgroeiende buitenwijken en industrieterreinen, en dat veranderende landschap zou hem zijn hele carrière blijven fascineren. Waar anderen achteloos voorbijreden, legde hij vast met stille precisie: bouwplaatsen, loodsen, lege parkeerterreinen en de rafelranden van steden.
Tract Houses (1971) is een serie van 25 foto's van voorstedelijke woningen in aanbouw in Zuid-Californië. Geen mensen, geen decor maar betonnen muren, aluminium ramen en kale tuinen. Baltz richtte zich op details zoals een leeg raam, een scheef hek, of de herhaling van identieke huizen. Deze sobere beelden hebben een strakke, bijna abstracte schoonheid. Tegelijkertijd geven ze commentaar op de leegte van de massawoningbouw en het verlies van eigenheid. Tract Houses is meer dan architectuurfotografie, het is een visuele boodschap over een maatschappij waarin alles prefab lijkt, zelfs het leven.
New Topographics
Na zijn opleiding aan het San Francisco Art Institute en het behalen van zijn MFA (Master of Fine Arts) in 1971, begon Baltz met lesgeven en fotograferen. Hij doceerde op gerenommeerde instellingen in de VS en Europa, waaronder Yale en de École des Beaux-Arts in Parijs. Toch bleef het landschap zoals mensenhanden dat hadden herschapen, zijn ding. In 1975 brak Baltz internationaal door dankzij zijn deelname aan de invloedrijke tentoonstelling New Topographics: Photographs of a Man-Altered Landscape. Hierin toonden hij en andere fotografen een nieuwe manier van kijken naar het landschap. Niet romantisch of idyllisch, maar juist realistisch, observerend, en soms ronduit confronterend.
The New Industrial Parks Near Irvine, California (1974) onderzoekt de industrialisatie van het Amerikaanse landschap. Hij legt lege, steriele ruimtes vast, zoals parkeerterreinen en saaie gevels van fabrieken, zonder menselijke aanwezigheid. Dit creëert een gevoel van vervreemding en benadrukt de eentonigheid van moderne stedelijke ontwikkeling. Door gebruik te maken van een grootformaat camera krijgt het banale landschap een abstracte elegantie.
Park City (1980) legt de impact van commerciële ontwikkeling en toerisme op het landschap vast. Het werk documenteert de transformatie van een uitgestrekt, uitgeput stuk land vlakbij Salt Lake City in Utah, dat langzaam wordt overgenomen door luxe skigebieden en nieuwe woningbouw. Baltz fotografeert deze veranderingen waarbij hij de contrasten tussen de ongerepte natuur en de opkomende industrie benadrukt.
Koele grafische stijl
Baltz' werk is bekend om zijn koele, grafische stijl. Zijn zwart-witseries tonen voorsteden en industriële zones zonder sentiment, maar met een diep gevoel voor structuur, herhaling en betekenis. Zijn beelden vertellen zonder woorden hoe de mens steeds meer terrein wint, en wat dat kost. Baltz werd bekroond met prestigieuze beurzen, waaronder een Guggenheim Fellowship, en zijn werk werd wereldwijd tentoongesteld en gepubliceerd in zeventien fotoboeken.
Candlestick Point (1989) richt zich op het verwaarloosde land rondom het Candlestick Park in San Francisco. Baltz legt de transformatie van dit gebied vast, dat in de jaren ’80 werd omgevormd van een industriële en vaak verlaten ruimte naar een locatie voor sportevenementen. We zien asfaltparkeerplaatsen, puin en braakliggende terreinen. Plekken die normaal niet veel aandacht krijgen.
Hij verhuisde midden jaren tachtig naar Europa, waar hij bleef werken en exposeren tot zijn overlijden in 2014. Lewis Baltz liet een indrukwekkend oeuvre na dat ons niet alleen leert kijken naar wat er is, maar ook naar wat er verloren gaat. Zijn foto's zijn als stille getuigen van de menselijke ingreep op onze planeet.
Wil je meer weten over inhoudelijke fotografie? Lees onze blogs, download ons E-book of schrijf je in bij ons BEELDlab. Ben je klaar voor de echte cursus? In september starten we weer op.
