Bertien van Manen

Vernieuwer van de documentaire fotografie

Bertien van Manen wordt gezien als één van de vernieuwers van de documentaire fotografie. Sinds de jaren ’70 heeft zij het leven vastgelegd van de mensen die zij ontmoette tijdens haar reizen door China, Rusland en de Amerikaanse Appalachen. Ze is niet geïnteresseerd in grote officiële verhalen maar in de ‘gewone’ mens die ze als een 'fly on the wall’ vastlegt.

Dicht op de huid

Ze zit dicht op de huid van haar onderwerp waardoor een diep gevoel van intimiteit aanwezig is. Hiervoor gebruikt ze regelmatig een kleine simpele 35 mm. camera met ingebouwde flits om de afstand tussen zichzelf en haar onderwerp zo klein mogelijk te houden. 

In haar werk zie je de langdurige relaties terug met de mensen die ze fotografeert door hun verouderingsproces en de nieuwe aanwas van kinderen. Denk ook aan soortgelijke projecten als; ‘Tiny’ van Mary Ellen Mark of ‘Imperial Courts’ van Dana Lixenberg.

Bertien van Manen groeide op in Heerlen als dochter van een mijnbouwkundig ingenieur en kreeg op haar twaalfde een camera van haar moeder. Bijna al haar vriendinnetjes kwamen uit mijnwerkers gezinnen. In deze gastvrije en pretentieloze atmosfeer voelde zich thuis waardoor ze later ook weer mijnwerkers gemeenschappen opzocht.

Haar vlugge en speelse manier van fotograferen is nog steeds een inspiratiebron voor velen, maar ook haar samenwerkingsverbanden en uitwisselingen waar ze in het begin van haar vroege carrière al veel belang aan hechtte, zien we nu terug in de moderne fotografie.

Glaspaleis in Heerlen

De inmiddels voorbije tentoonstelling in het Glaspaleis in Heerlen begint met foto’s uit eind jaren ’70 in de Engelse mijnwerkers kolonie in Yorkshire. Als je de foto’s bekijkt en vergelijkt, zie je haar zoektocht naar een eigen vorm die ze in haar opvolgend project in Amerika heeft doorontwikkeld. Haar redelijk braaf standpunt verdwijnt voor een rauwe 'in your face' aanpak die naadloos past binnen de keuze van haar onderwerp.Het Glaspaleis was nauw betrokken bij het mijnwerkers verleden van de Oostelijke mijnstreek en is één van de weinige gebouwen die de opruimwoede heeft overleeft nadat de mijnen waren gesloten. 

Wil je meer weten over inhoudelijke fotografie? Lees onze blogs, download ons E-book of schrijf je in bij ons BEELDlab. Ben je klaar voor de echte cursus? In september starten we weer op. 

Heb je interesse in onze cursus maar wil je eerst een vrijblijvend oriënterend Zoom gesprek? Stuur ons een mail en we maken een afspraak.