Susan Meiselas-Molotov-man

Magnum Photos

Susan Meiselas is sinds 1976 lid van Magnum Photos en documenteert al meer dan 40 jaar sociale en politieke kwesties in Latijns-Amerika en wereldwijd. Ze heeft baanbrekend werk verricht met projecten om het culturele en sociale leven vast te leggen, waaronder het samenstellen van een honderdjarige fotografische geschiedenis van Koerdistan en een zes jarig project met en over de inheemse bevolking van Papoea.

In 1978 reisde ze naar Nicaragua om de opstand tegen de dictatuur van de familie Somoza vast te leggen. Meiselas bleef daar veel langer dan de meeste andere fotojournalisten om mensen en de situatie beter te leren kennen. Ongeveer een jaar lang stuurde zij haar belichte filmrolletjes en geschreven aantekeningen naar het Magnum-kantoor in New York. Bij haar terugkeer zag ze hoe verschillende internationale tijdschriften haar foto's hadden gebruikt, soms op manieren die ze niet had verwacht. In 1981 maakte Meiselas een boek van haar werk in Nicaragua. Dit gaf haar meer controle over haar afbeeldingen en het gaf haar project een langere levensduur. Daarnaast stelde Meiselas tentoonstellingen samen waarin pagina's uit de eerder genoemde tijdschriften naast spreads uit haar boek werden geplaatst. 

Molotov-man

Molotov-man is het bekendste beeld van haar. Op de foto staat Pablo Aráuz, bekend als Bareta, een lid van het linkse Sandinistische verzet tijdens de Nicaraguaanse volksopstand. Hij houdt een molotovcocktail in een Pepsi-flesje vast om het naar het hoofdkwartier van de Nationale Garde te gooien. 

De foto werd een icoon waardoor het onder haar controle als maker begon te ontstijgen. The Life of an Image: 'Molotov Man', 1979–2009 is een installatie die ze maakte om de kracht van de circulatie van een foto te onderzoeken en de contrasterende perspectieven te laten zien tijdens de verschillende ‘levensfases’ van het beeld.

Meiselas’ beelden van Nicaragua, een van de eerste oorlogsfoto's in kleur, werden tijdens het conflict op grote schaal gepubliceerd in publicaties als Time, Newsweek en The New York Times. Nadat de Sandinisten Somoza op 19 juli 1979 hadden omvergeworpen, bleef ze verslag doen van burgerconflicten in Midden-Amerika. Meiselas raakte betrokken bij de ‘afterlife’ van haar Nicaraguaanse foto's toen ze ontdekte dat met name de Molotov-man het symbool van de Nicaraguaanse revolutie was geworden. 

Tentoonstellingen, publicaties en filmverhalen

Ze maakte tentoonstellingen, publicaties en filmverhalen, om de historische en persoonlijke ervaringen van degenen die ze fotografeerde te verklaren. Haar eerste  poging was het boek Nicaragua, juni 1978-juli 1979. Hierin probeerde ze geïsoleerde beelden met elkaar te verbinden en teksten te verzamelen die eerdere mediapublicaties zouden tegenspreken. Haar foto's maakten een deel van de politieke geschiedenis van het Nicaraguaanse volk zichtbaar, en haar foto's werden tegelijkertijd opnieuw toegeëigend. 

De Sandinistische regering gebruikte haar afbeeldingen, meestal de Molotov-man, voor posters, postzegels, luciferdoosjes en stro-tapijten. Het beeld van Bareta werd ook door het publiek teruggewonnen voor populaire kunst zoals muurschilderingen, muurstencils en een standbeeld in de geboorteplaats.

Door gebruik te maken van tegenstrijdige politieke toepassingen, demonstreert Molotov-man het potentieel van context: 

- De foto van Meiselas werd door Sandinisten gebruikt om een populaire militie op te richten om te vechten tegen door de CIA gefinancierde Contra-rebellen. 

- De foto werd gebruikt door de Contra's met Bareta als een symbool van communistische agressie om geld in te zamelen in de VS.  Wat regelrecht indruist tegen de betekenis van het auteurschap, de context van presentatie en het documentaire portret. 

- De meest recente is dat de foto te zien was op een T-shirt dat werd gedragen als een symbool van de populaire studentenbeweging tegen de Sandinistische president Daniel Ortega. 

Pictures from a Revolution

Dit bevestigt haar film Pictures from a Revolution uit 1991 en haar muurschildering uit 2004 van foto's die waren teruggeplaatst in het oorspronkelijke landschap waar ze voor het eerst werden gemaakt ter gelegenheid van de vijfentwintigste verjaardag van de revolutie. 

Susan Meiselas, in de 70 en nog steeds actief, won een prestigieuze prijs in 2019. De organisatoren prezen haar vanwege de manier waarop ze haar publiek betrekt, en dat ze een uniek voorbeeld is van toewijding en persoonlijke investering in haar onderwerpen die een onuitwisbare stempel hebben gedrukt op de moderne fotografie. 

Een overzichtstentoonstelling van haar werk is t/m 4 juni te zien in het FOMU in Antwerpen.

Wil je meer weten over inhoudelijke fotografie? Lees onze blogs, download ons E-book of schrijf je in bij ons BEELDlab. Ben je klaar voor de echte cursus? In september starten we weer op. 

Heb je interesse in onze cursus maar wil je eerst een vrijblijvend oriënterend Zoom gesprek? Stuur ons een mail en we maken een afspraak.