Op 9 augustus 1945 werd Nagasaki aangevallen, om 2 minuten over 11 in de ochtend.
Dit horloge is opgegraven op zo'n 700 meter van het epicentrum en is precies op dat moment stil blijven staan. Shōmei Tōmatsu heeft het symbool op zo'n manier gefotografeerd dat het zou kunnen verwijzen naar de zon of de Japanse vlag. Het horloge is op een doek geplaatst en veroorzaakt schaduwen die een krachtige sfeer oproepen.
De beroemde foto hoort bij een indringende reportage die Tōmatsu in 1961 maakte van de verminkte slachtoffers van Nagasaki.
Provoke
De eigenzinnige Tōmatsu werd door de controversiële Provoke-groep vooral als een soort mentor gezien. Provoke was een experimenteel Japans fotomagazine met een kleine oplage. Het was opgericht in 1968 door fotografen als Takuma Nakahira, Yutaka Takanashi en schrijver Takahiko Okada. Bij het tweede nummer schoof de bekende Daido Moriyama aan.
Het Provoke magazine was een platform voor een nieuwe fotografische expressie om fotografie te bevrijden van de sterk aanwezige fotografie-establishment. Slechts drie nummers mocht het avontuur duren maar het realiseerde een diepgaand effect op de Japanse fotografie in de jaren zeventig en tachtig. De Provoke-fotografen voerden campagne tegen een wereld van een schijnbare zekerheid en vroegen niet langer: "Wat moeten we fotograferen?" of: "Hoe moeten we fotograferen?".
In plaats daarvan hadden ze meer fundamentele vragen zoals: "Wat is fotografie?", "Wie wordt een fotograaf?" of: "Wat is zien?". Hun korrelige, wazige en wankele foto's waren voor de groep een uitdrukking van hun twijfels over de toenmalige ‘conservatieve’ fotografie.
Wil je meer weten over inhoudelijke fotografie? Lees onze blogs, download ons E-book of schrijf je in bij ons BEELDlab. Ben je klaar voor de echte cursus? In september starten we weer op.
